Τρίτος μεγαλύτερος εργοδότης ο τουρισμός μετά το εμπόριο και τον πρωτογενή τομέα

Είναι γνωστή και παροιμιώδης η φράση που αποδίδεται στον Ανδρέα Παπανδρέου «Δεν θα γίνουμε τα γκαρσόνια της Ευρώπης», η οποία βέβαια θα πρέπει να κρίνεται πάντοτε στο πλαίσιο εκείνης της συγκεκριμένης πολιτικής περιόδου. Όμως πάντα ο τουρισμός αντιμετωπίζονταν και αντιμετωπίζεται από τους ειδικούς ως ένας κλάδος επιρρεπής στις κρίσεις και αλλαγές και ως ιδιαίτερα «ακριβός» καθώς απορροφά πολλά κεφάλαια (αναπτυξιακός νόμος, επιδοτήσεις, κ.λ.π.) με το αποτέλεσμα του συχνά να αμφισβητείται. Η αναζήτηση αναπτυξιακών προτύπων που θα επηρεάζονται όσο το δυνατόν λιγότερο από τις διεθνείς κρίσεις, θα εξασφαλίζουν μία συνέχεια και αναπτυξιακή δυναμική στην οικονομία, θα παρέχουν ασφάλεια και προστιθέμενη αξία στον τόπο και θα ενισχύουν την απασχόληση και τον εξωστρεφή χαρακτήρα της οικονομίας αλλά θα καθιστούν την χώρα μας και περιζήτητο συνεταίρο πρέπει να είναι πάντα το ζητούμενο μία πολιτικής ηγεσίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι ένα τέτοιο πρότυπο αποκλείει την τουριστική ανάπτυξη. Μια ανάπτυξη που φαίνεται ήδη να συντελείται σε «πείσμα των καιρών» και λειτουργεί ως σωσίβιο για όλη την ελληνική οικονομία και την απασχόληση, στην παρούσα αρνητική συγκυρία. Τρίτος λοιπόν μεγαλύτερος εργοδότης της Ελλάδας μετά το εμπόριο και τον πρωτογενή τομέα είναι πλέον ο τουρισμός, σύμφωνα όσα αναφέρονται στην έρευνα Εργατικού Δυναμικού του SETE Intelligence «Η απασχόληση στον τουρισμό και στην υπόλοιπη οικονομία 2009- 2016».
Η άμεση και έμμεση απασχόληση στον τουρισμό προσεγγίζει τις 800 χιλιάδες και έχει τη δυναμική να ξεπεράσει το 1 εκατ. μέχρι το 2021. Οι απασχολούμενοι πλέον στον τουρισμό πλησιάζουν στη χαμηλή σεζόν και υπερβαίνουν στην υψηλή το 10% του συνόλου των απασχολούμενων. Στην τελευταία τριετία (2014-2016) η αύξηση της απασχόλησης στον τουρισμό υπερβαίνει την αύξηση των εσόδων και ακολουθεί την τάση αύξησης των αφίξεων. Στις τρεις νησιωτικές Περιφέρειες (Ιόνιο, Νότιο Αιγαίο, Κρήτη) που αποτελούν κύριους νησιωτικούς προορισμούς, 18% – 30% των απασχολούμενων είναι στον τουρισμό. Επιπλέον, ο μέσος όρος των τελευταίων 4 τριμήνων της απασχόλησης στον τουρισμό ανέρχεται στο 9,3% του συνόλου, δηλαδή σχεδόν όσο και της μεταποίησης (9,4%), ενώ υπερβαίνει αυτόν της Δημόσιας Διοίκησης (9%).
Σύμφωνα με την έρευνα η μείωση της απασχόλησης στον τουρισμό μετά το 2009 υπήρξε
πιο συγκρατημένη σε σχέση με τους άλλους κλάδους, ενώ η ανάκαμψη επήλθε πολύ
γρηγορότερα (2014Q1 έναντι 2015Q2) και πολύ εντονότερα. Η απασχόληση στον τουρισμό ανέκαμψε από το 2014Q1 και μάλιστα με πολύ υψηλούς ρυθμούς, ακολουθώντας έκτοτε τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης του εισερχόμενου τουρισμού. Η αύξηση της απασχόλησης στον τουρισμό υπερβαίνει την αύξηση των εσόδων και ακολουθεί την τάση αύξησης των αφίξεων.

Στην έρευνα σημειώνεται ακόμη ότι ως απασχολούμενοι ορίζονται τα άτοµα ηλικίας 15 ετών και άνω, τα οποία την εβδοµάδα αναφοράς είτε εργάστηκαν έστω και µία ώρα µε σκοπό την αµοιβή ή το κέρδος, είτε εργάστηκαν στην οικογενειακή επιχείρηση, είτε δεν εργάστηκαν αλλά είχαν µια εργασία ή επιχείρηση από την οποία απουσίαζαν προσωρινά. Ως απασχολούμενοι στον τουρισμό νοούνται οι εργαζόμενοι στην κατηγορία «Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης». Αν και μέρος της δραστηριότητας της εστίασης δεν αφορά στον τουρισμό, η εποχικότητα που παρουσιάζουν τα στοιχεία απασχόλησης σε αυτήν ταυτίζεται με την εποχικότητα του ελληνικού τουρισμού και ως εκ τούτου θεωρούμε τη δραστηριότητα αυτή ως κλάδο του τουρισμού. Από την άλλη πλευρά, δεν περιλαμβάνονται άλλοι κλάδοι (πχ μεταφορές) που αν και όχι αμιγώς τουριστικοί, αρκετά μεγάλο μέρος της δραστηριότητάς τους αφορά στον τουρισμό.