Αρχαιολογικός Τουρισμός: Σε νέα ώθηση μετά την Αμφίπολη με αιχμή τις ενάλιες αρχαιότητες και τις ανασκαφές

Ιδέες για την ανάπτυξη του αρχαιολογικού τουρισμού ήδη αρχίζουν να πέφτουν στο τραπέζι της συζήτησης τόσο από ιδιωτικούς φορείς όσο και από πολιτικούς παράγοντες. Άλλωστε η ανάδειξη της πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς της χώρας που έγινε με αφορμή την Αμφίπολη οδήγησε οδηγεί και πάλι σε αναζήτηση παλιών προτάσεων και προγραμμάτων που περπάτησαν αρχικά αλλά χωρίς την επαρκή στήριξη της πολιτείας δεν άντεξαν.

Είναι ενδεικτικό ότι ο Στέφανος Θεοδωρίδης διευθύνων σύμβουλος της ΤΕΜΕΣ (Costa Navarino) μιλώντας στις 14 Οκτωβρίου σε εκδήλωση του ΚΕΠΕ για φοιτητές επεσήμανε ότι το πρόγραμμα «Γίνε για δύο μέρες αρχαιολόγος» που οργανώθηκε το καλοκαίρι από την εταιρία είχε μεγάλη επιτυχία.

Αρχαιoλογία και Costa Navarino

2500 χιλιάδες αιτήσεις είχαν κατατεθεί για συμμετοχή στο πρόγραμμα. Σύμφωνα με αυτό οι διαμένοντες στο συγκρότημα – κόσμημα για τη Μεσσηνία θα μπορούσαν για μία ημέρα ή για μία εβδομάδα να παρακολουθήσουν τις ανασκαφές που εκτελούνται από την Εταιρεία Μεσσηνιακών Σπουδών στην αρχαία Μεσσήνη, αλλά και να πάρουν και οι ίδιοι μέρος σε αυτές. Δηλαδή να γίνουν αρχαιολόγοι αποκτώντας μια βιωματική σχέση με τα μνημεία.

Στο πλαίσιο αυτό η ΤΕΜΕΣ προγραμματίζει, σύμφωνα με πληροφορίες, την προώθηση αντιστοίχων προγραμμάτων με αιχμή την ενάλια αρχαιολογία. Πιο συγκεκριμένα σε συνεργασία με την Εφορία Εναλίων Αρχαιοτήτων που εδρεύει στο πανέμορφο και πολύ καλά διατηρημένο Νιόκαστρο της Πύλου θα σχεδιάσει προγράμματα καταδυτικού τουρισμού, όπου η ενάλια αρχαιολογία θα έχει σημαντική θέση.

Σημειώνεται ότι και η Luis Cruises είχε εντάξει στο πρόγραμμα κρουαζιέρας που είχει μαθήματα ιστορίας με αφορμή τις προσεγγίσεις σε σημαντικά μνημεία όπως η Σμύρνη, η Πάτμος, η Κνωσσός, κα.

Παράλληλα ο ευρωβουλευτής του Ποταμιού και πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης μιλώντας στο Bluebirds στο περιθώριο της πρόσφατης Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπογράμμισε τη δυναμική που μπορεί να αναπτύξει η χώρα με την ανάπτυξη ειδικών προγραμμάτων σπουδών Αρχαιολογίας, Ιστορίας κλπ σε συνεργασία με ξένα πανεπιστήμια. «Τι καλύτερο για κάποιον που ασχολείται με τις ανθρωπιστικές επιστήμες να έρχεται στην Ελλάδα και από κοντά στο χώρο που γεννήθηκαν όλα αυτά να μελετά τη φιλοσοφία την ιστορία κλπ. Θα ήταν ο καλύτερος πρέσβης της χώρας μας ες αιεί».

Τα ξένα πανεπιστήμια μπορεί να παίξουν ρόλο

Αξίζει να σημειωθεί ότι εκατοντάδες φοιτητές ξένων Πανεπιστημίων μέσω των ξένων αρχαιολογικών αποστολών (Αγγλική, Γαλλική, Σουηδική, Δανέζικη, Αμερικανική, Ιταλική, Γερμανική, Καναδική κλπ), που εποπτεύονται πάντα από την Αρχαιολογική υπηρεσία έρχονται κάθε χρόνο στη χώρα. Ζωντανεύουν απομακρυσμένες περιοχές και μικρά χωριά συμβάλλοντας στην αρχαιολογική έρευνα αλλά και ενισχύοντας τον τουρισμό.

Ο Αρχαιολογικός Τουρισμός βεβαια κινείται σε άλλο πλαίσιο, ωστόσο όταν γίνεται με εποπτεία και σοβαρότητα μπορεί να συμβάλλει ποικιλοτρόπως. Συμβάλλει στη διεθνή προβολή της πολιτισμικής κληρονομιάς ενός τόπου και, αφετέρου, του προσδίδει ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι άλλων τουριστικών προορισμών.
Στην περίπτωση δε της χώρας μας, με τους εκατοντάδες αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία διάσπαρτα απ’ άκρη σ’ άκρη, ο Αρχαιολογικός Τουρισμός θα έπρεπε να ενισχύεται, να προωθείται και να διαφημίζεται, αλλά πρωτίστως θα έπρεπε να αποτελεί θεσμό υποστηριζόμενο από την Πολιτεία.

Έρευνα στα Χανιά για τον αρχαιολογικό τουρισμό

Σύμφωνα μάλιστα με έρευνα που διεξήχθη το 2009 με πρωτοβουλία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Χανίων με σκοπό την προοπτική ανάπτυξης Επιλεκτικών και Εναλλακτικών μορφών Τουρισμού και συγγενών δραστηριοτήτων στο Νομό Χανίων, αλλά και τη σύνδεση του πρωτογενούς τομέα με το τουριστικό προϊόν αναδεικνύεται η σημασία της μορφής αυτής του τουρισμού. Για τη διεξαγωγή της έρευνας συμπληρώθηκαν 1.045 έγκυρα ερωτηματολόγια, μεταφρασμένα σε έξι διαφορετικές γλώσσες (νορβηγικά, σουηδικά, αγγλικά, γερμανικά, πολωνικά και ρώσικα), τα οποία συμπληρώθηκαν από αλλοδαπούς τουρίστες 13 διαφορετικών χωρών (Νορβηγία, Σουηδία, Δανία, Φινλανδία, Αγγλία, Γερμανία, Πολωνία, Βέλγιο, Ολλανδία, Τσεχία, Αυστρία, Ρωσία και Σλοβακία).
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε όλο το Νομό Χανίων και ιδιαίτερα στις τουριστικές περιοχές του νομού και στον κρατικό αερολιμένα «Ι. Δασκαλογιάννης» κατά την αναχώρηση των αλλοδαπών τουριστών.


Σύμφωνα με την έρευαν ο αρχαιολογικός τουρισμός, που σχετίζεται με σημαντικό αριθμό αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και μουσείων, αναδεικνύοντας την πλούσια πολιτιστική παράδοση της περιοχής, λαμβάνει το 46,3% των συνολικών προτιμήσεων των αλλοδαπών τουριστών, με τους Αυστριακούς (78,6%) και τους Σλοβάκους/Τσέχους (72,2%) να επιδεικνύουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Αυτό το είδος τουρισμού κατακτά όλες τις ηλικιακές ομάδες, με αιχμή στα άτομα ηλικίας κυρίως 55-64 ετών, ενώ ενδιαφέρουσα είναι η δυναμική παρουσία της ηλικιακής ομάδας 16-24, που εμφανίζονται με θετική άποψη.

Για την ανάπτυξη του αρχαιολογικού τουρισμού, απαιτείται η ιεραρχημένη αναβάθμιση του μουσειακού και αρχαιολογικού κεφαλαίου του νομού, καθώς και η εξασφάλιση της προσβασιμότητας, επισκεψιμότητας και οργάνωσης των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων που θα ενταχθούν σε τουριστικά δίκτυα.