ΑΑΔΕ: Μπαράζ διασταυρώσεων με στόχο αδήλωτα εισοδήματα από μισθώσεις “τύπου Airbnb” - Η ατζέντα των ιδιοκτητών

Στο “μικροσκόπιο” βάζει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) ειδοδήματα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις αναρτήσεις ώστε να δει εάν τηρείται το υφιστάμενο πλαίσιο κι αν υπάρχουν "θύλακες" φοροδιοαφυγής. Μάλιστα αξιοποιεί τις διασταυρώσεις στοιχείων π.χ. πληρωμές, δεδομένα από πλατφόρμες, αλλά κι αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Instagram, Facebook κτλ), ώστε να εντοπίσει σπίτια, βίλες και διαμερίσματα που ενοικιάζονται χωρίς να δηλώνονται με το καθεστώς των βραχυχρόνιων μισθώσεων.

Η εικόνα βραχυχρόνιων μισθώσεων

Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τη μελέτη «Βραχυχρόνιες Μισθώσεις: Επιπτώσεις στις πόλεις και στους πολίτες» της Grant Thornton που παρουσιάστηκε σε ημερίδα του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, στα 3,4 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί φέτος ο τζίρος των βραχυχρόνιων τουριστικών μισθώσεων που πραγματοποιούνται διαδικτυακά μέσα πλατφόρμας τύπου Airbnb, στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού. Το ποσό ;αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 14% της εκτιμώμενης συνολικής τουριστικής δαπάνης η οποία υπολογίζεται στα 23,4 δισ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι το 2016 τα ετήσια έσοδα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ανήλθαν σε 1,4 δισ. ευρώ (με 16 δισ. ευρώ τουριστική δαπάνη), για να αυξηθούν το 2019 σε 2,96 δισ. ευρώ (με 21,8 δισ. ευρώ τουριστική δαπάνη), γεγονός που αναδεικνύει τη δυναμική που αποκτά η συγκεκριμένη αγορά.

Σύμφωνα η τουριστική δαπάνη της οικονομίας διαμοιρασμού μεγεθύνεται με έντονο ρυθμό τα τελευταία έτη, περίπου 15% ετησίως, με τις δαπάνες διαμονής να εκτιμάται ότι θα ανέλθουν φέτος σε 1,38 δισ. ευρώ από 841 εκατ. ευρώ το 2016 και 1,25 δισ. ευρώ το 2019, με τις αντίστοιχες δαπάνες σε λοιπές υπηρεσίες να υπολογίζεται ότι θα διαμορφωθούν σε 1,98 δισ. ευρώ από 582 εκατ. ευρώ το 2016 και 1,7 δισ. ευρώ το 2019.

Ενδεικτικό της μεγέθυνσης της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι το γεγονός ότι ο αριθμός των καταχωρήσεων που διατίθεται με όρους της οικονομίας του διαμοιρασμού για φέτος ανέρχεται 215 χιλιάδες.

Απώλειες εσόδων

Σε σχέση με τα δημόσια έσοδα, όπως αναφέρεται στη μελέτη, λόγω του τρόπου φορολόγησής της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων, καταγράφεται σημαντική απώλεια. Συγκεκριμένα, το 2016 εκτιμάται ότι στο ύψος των 160,6 εκατ. ευρώ ήταν τα διαφυγόντα έσοδα για το Δημόσιο. Φέτος εκτιμάται ότι θα ανέλθουν φέτος στα 316,7 εκατ. ευρώ. Καταγράφεται, δηλαδή, διπλασιασμός των καθαρών απωλειών ως προς τα δημόσια έσοδα κατά το διάστημα 2019-2022.



Τα πρόστιμα

Υπενθυμίζεται ότι σε περιπτώσεις διακρίβωσης παραβάσεων και φοροδιαφυγής η νομοθεσία προβλέπει τσουχτερά πρόστιμα, που ξεκινούν από 5.000 ευρώ . Σε περίπτωση, δε, υποτροπής εντός του έτους από την έκδοση της πράξης επιβολής του προστίμου και εφόσον έχει παρέλθει το 15ημερο ως προθεσμία για την ολοκλήρωση των ενεργειών συμμόρφωσης του «Διαχειριστή», το πρόστιμο επιβάλλεται στο διπλάσιο (10.000 ευρώ) και στην περίπτωση κάθε επόμενης ίδιας παράβασης στο τετραπλάσιο του αρχικώς επιβληθέντος δηλαδή 20.000 ευρώ.

Αντιδράσεις ιδιοκτητών

Στο μεταξύ, Επιστολή προς τον Πρωθυπουργό και τους συναρμόδιους Υπουργούς απέστειλε η Πανελλήνιος Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) μαζί με τον Σύνδεσμο Εταιριών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων Ελλάδος (STAMA), στην οποία τονίζουν ότι τα μονομερή υπέρ των ξενοδόχων μέτρα που προωθούνται για νομοθέτηση κατά της βραχυχρόνιας μίσθωσης οδηγούν όχι σε ρύθμιση, αλλά σε πλήρη οικονομικό «στραγγαλισμό» των ιδιοκτητών ακινήτων, των διαχειριστών της, των υπαλλήλων και των οικογενειών τους αλλά και προμηθευτών, επιχειρηματιών, καταστηματαρχών και των τοπικών κοινωνιών της χώρας μας. Αλλά και σε τεράστια ζημιά των δημοσίων εσόδων, που θα απαιτήσει την επιβολή πρόσθετων φόρων σε βάρος των πολιτών.

Οι οργανώσεις ζητούν να πραγματοποιηθεί διάλογος πριν είναι αργά, για μια ρύθμιση που δεν θα αποβλέπει μονομερώς στα συμφέροντα των ξενοδόχων αλλά στο γενικότερο συμφέρον της χώρας και της κοινωνίας της, ώστε να βγούμε όλοι κερδισμένοι, και πρώτα απ΄όλα ο τουρισμός της χώρας μας

Συγκεκριμένα στην επιστολή αναφέρεται ότι “η Κυβέρνηση, υπό την ασφυκτική πίεση του ξενοδοχειακού κλάδου, ετοιμάζεται να νομοθετήσει μέτρα για την «πάταξη» ενός θεσμικού πυλώνα του τουριστικού προϊόντος της χώρας μας, της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων, επιβάλλοντας περιορισμούς και φορολογικές επιβαρύνσεις που θα την καταστήσουν μη βιώσιμη.

Όσοι ετοιμάζουν τα μέτρα αυτά, χωρίς να μπουν στον κόπο να ζητήσουν και τη γνώμη των ιδιοκτητών, θα ήταν χρήσιμο να λάβουν υπόψη τους ότι οι ιδιοκτήτες που ασχολήθηκαν με αυτήν, επένδυσαν σημαντικά ποσά στην αγορά, εκσυγχρονισμό και εξοπλισμό τους, συχνά με εκτεταμένο τραπεζικό δανεισμό. Ταυτόχρονα αναβάθμισαν ολόκληρες γειτονιές στο κέντρο της Αθήνας, με τα κτίρια που ανακαίνισαν, με τα καταστήματα που άνοιξαν, δίνοντας ζωή και αξία στις περιουσίες των πολιτών, πράγμα που αναγνώρισε έμπρακτα και το Υπουργείο Οικονομικών, διπλασιάζοντας τις αντικειμενικές αξίες τους στις περιοχές αυτές!”

Όπως τονίζεται, “σε μελέτη που συντάχτηκε κατά παραγγελία της πλευράς των ξενοδόχων για τις δήθεν «εφιαλτικές» συνέπειες της βραχυχρόνιας μίσθωσης, διαβάσαμε ότι αυτή εισφέρει το 15% των εσόδων από τον τουρισμό. Να όμως μερικές πικρές αλήθειες που δεν τις είδαμε γραμμένες στη μελέτη αυτή” αναφέρει η επιστολή που τονίζει ότι:

Η ανάπτυξη της βραχυχρόνιας μίσθωσης είναι παγκόσμιο φαινόμενο. Η τεράστια χρησιμότητά του για τις οικονομίες και τις κοινωνίες των τουριστικών χωρών δεν αμφισβητείται παρά μόνον από όσους έχουν συμφέρον στην συνέχιση της μονοπώλησης των εσόδων από τον τουρισμό. Η αύξηση του αριθμού των τουριστών στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια οφείλεται κυριολεκτικά στην άνθηση αυτής της δραστηριότητας, σε συνδυασμό και με την οικονομική κρίση, αλλά και με τις δυνατότητες μεσολάβησης που έχουν οι παγκόσμιες ηλεκτρονικές πλατφόρμες!

Η βραχυχρόνια μίσθωση δεν επιδοτήθηκε από το Κράτος ούτε κατά την δημιουργία της υποδομής της, ούτε κατά την περίοδο του Covid, σε αντίθεση με την ξενοδοχεία που ενισχύθηκε πολλαπλά με πλουσιοπάροχες επιδοτήσεις.

Η βραχυχρόνια μίσθωση σήμερα ανήκει ιδιοκτησιακά και ασκείται κατά 100% από ελληνικά χέρια, όταν η ξενοδοχεία περιέρχεται όλο και πιο πολύ σε διεθνείς αλυσίδες και ξένα συμφέροντα!

Η βραχυχρόνια μίσθωση διαχέει τα έσοδά της σε ευρύτερες κοινωνικές ομάδες, γι΄αυτό λέγεται και «οικονομία του διαμοιρασμού», σε αντίθεση με μεγάλο μέρος της ξενοδοχείας που με τα «βραχιολάκια» στα χέρια των «περιμανδρωμένων» τουριστών, τα κρατά αποκλειστικά δικά της!

Η βραχυχρόνια μίσθωση φορολογείται ήδη πολύ βαρύτερα, με συντελεστή που φτάνει το 45% και χωρίς καμιά έκπτωση δαπανών, σε αντίθεση με την ξενοδοχεία που φορολογείται με 22% και με έκπτωση όλων των δαπανών της!

Η βραχυχρόνια μίσθωση υποχρεώνεται σε δήλωση των κρατήσεων της μέχρι τις 20 του επομένου μήνα, σε συνεχείς διασταυρώσεις και σε βαρύτατα πρόστιμα προς τους οικοδεσπότες και τους Διαχειριστές Ακίνητων, και η Ελλάδα και η ΑΑΔΕ βρίσκονται στην πρωτοπορία της υποχρεωτικής χρήσης του ΑΜΑ, ενώ τα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα καταλύματα δεν έχουν τέτοιες υποχρεώσεις!

Η βραχυχρόνια μίσθωση άνθισε στη χώρα μας τη δεκαετία του '10 σε παλαιά, άδεια και εγκαταλελειμμένα σπίτια, διαμερίσματα, γραφεία και ημιτελή κτίρια. Σε αντίθεση με άλλες χώρες και γνωστές τουριστικές πόλεις με κορεσμένους αστικούς ιστούς, όπως η Βαρκελώνη, το Άμστερνταμ, η Αθήνα και άλλες πόλεις μας, είχαν και εξακολουθούν να έχουν, πολλές δεκάδες χιλιάδες κενά, ακατοίκητα ή και ημιτελή κτίρια και παλαιά εγκαταλελειμμένα διαμερίσματα ή και γραφεία, που προσφέρονταν για ανακαίνιση και τουριστική αξιοποίηση. Έτσι πολλά από αυτά ανακαινίστηκαν ή αποπερατώθηκαν και επιπλώθηκαν για τη χρήση αυτή, και καταχωρήθηκαν στις διεθνείς πλατφόρμες, χωρίς στην ουσία να αποστερήσουν στέγη από την υφιστάμενη αγορά των μισθώσεων. Ιδιαίτερα σε πολλές πολυκατοικίες, εγκαταλελειμμένα ισόγεια και ημιυπόγεια διαμερίσματα 50ετίας και άνω ανακαινίστηκαν, και οι διαχειριστές των πολυκατοικιών με χαρά μετά από πολλά χρόνια, εισέπραξαν ξανά κοινόχρηστα για τα διαμερίσματα αυτά!

Η βραχυχρόνια μίσθωση λοιπόν δεν ευθύνεται για την μείωση της προσφοράς μισθωμένης στέγης κύριας κατοικίας, αλλά κυρίως η παλαίωση του κτιριακού δυναμικού της χώρας και η οικονομική αδυναμία των εκμισθωτών να το εκσυγχρονίσουν!



Παράλληλα η Πανελλήνιος Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) μαζί με τον Σύνδεσμο Εταιριών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων Ελλάδος (STAMA) σε σχέση με τη φορολόγηση αναφέρει ότι “η μη επιβολή ΦΠΑ δεν είναι ελληνικό φαινόμενο αλλά γενικευμένη πανευρωπαϊκή πρακτική. Θυμίζουμε όμως ότι ιδιώτες και εταιρείες διαχείρισης δεν εκπίπτουν το ΦΠΑ στα έξοδα τους. Τυχόν επιβολή του θα χτυπήσει το προϊόν, αλλά θα γεννήσει και δικαιώματα επιστροφής φόρου”.

Επίσης αναφέρει ότι “οι δημοτικοί φόροι σε ένα ξεκάθαρο νομικό καθεστώς θα μπορούσαν να είναι δίκαιοι, αφού συζητηθεί το είδος και το ύψος τους”