Έρευνα Tui: Ένας στους πέντε νέους θέλει να φύγει η χώρα του από την ΕΕ!

Τρεις στους τέσσερις νέους στην Ευρώπη πιστεύουν ότι ο πυρήνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) δεν είναι οι κοινές αξίες των χωρών μελών της, αλλά η οικονομική συνεργασία. Περισσότεροι από ένας στους τρεις επιθυμούν η ΕΕ να επιστρέψει τις πολιτικές αρμοδιότητες στις εθνικές κυβερνήσεις. Ένας στους πέντε πιστεύει ότι η χώρα του θα πρέπει να αποχωρήσει από την ΕΕ. Μόνο οι μισοί νέοι στην Ευρώπη θεωρούν τη δημοκρατία ως την καλύτερη μορφή διακυβέρνησης.
Αυτά είναι μερικά από τα συμπεράσματα της μελέτης για την ευρωπαϊκή νεολαία, η οποία ανατέθηκε από το γερμανικό TUI Foundation, διεξήχθη από την YouGov και παρουσιάστηκε στο Βερολίνο σήμερα, Πέμπτη 4 Μαΐου. Η έρευνα, στην οποία συμμετείχαν 6.000 νέοι από 16 έως 26 ετών σε επτά χώρες της ΕΕ (Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Πολωνία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο), μας δίνει μια νέα εικόνα για το πώς αισθάνεται η νέα γενιά για την Ευρώπη.

Οικονομία και όχι πολιτισμός

Περισσότερα από τα τρία τέταρτα (76%) των ερωτηθέντων θεωρούν την ΕΕ ως μια οικονομική συμμαχία, και μόνο το 30% την βλέπει ως μια συμμαχία χωρών με κοινές πολιτισμικές αξίες.
Μόνο το 18% των νέων της Ευρώπης αποδίδει μια κοινή πολιτισμική βάση στην ΕΕ, ενώ μόνο το 7% αναφέρει την αξία «θρησκεία και χριστιανική κουλτούρα».

Υπερβολική γραφειοκρατία, ελάχιστη συμμετοχή

Οι νέοι πιστεύουν ότι οι πολιτικές δυνατότητες για δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι πολύ αόριστες. Η ΕΕ θεωρείται περισσότερο ως ένας διοικητικός μηχανισμός, παρά ως μια κοινότητα στην οποία τα πράγματα μπορούν να διαμορφώνονται και να αλλάζουν.
Πάνω από το ένα τρίτο (37%) των ερωτηθέντων κατακρίνουν τους βραχυπρόθεσμους στόχους και τα σχέδια καθώς και την άσκηση πολιτικής της ΕΕ. Ενώ πάνω από το ένα τέταρτο (27%) ενοχλείται από τη μέθοδο οργάνωσης και λειτουργίας των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων.

Απόψεις για τη δημοκρατία

Συνολικά, μόλις λίγο πάνω από τους μισούς (52%) νέους στην Ευρώπη θεωρούν τη δημοκρατία ως την καλύτερη μορφή διακυβέρνησης. Η δημοκρατία πείθει τους νέους λιγότερο από όλους στη Γαλλία (42%), την Ιταλία (45%) και την Πολωνία (42%). Και στις τρεις χώρες, τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί λαϊκιστικά κινήματα που ασκούν κριτική κατά της δημοκρατίας. Στη Γερμανία, η αποδοχή της δημοκρατίας ως της καλύτερης μορφής διακυβέρνησης είναι υψηλότερη (62%), αλλά στην κορυφή της λίστας είναι το «λίκνο της δημοκρατίας», η Ελλάδα, με 66%.

Εθνική κυριαρχία

Πολλοί νέοι ανησυχούν για την εξουσία που παραχωρούν οι κυβερνήσεις τους στην ΕΕ. Πάνω από το ένα τρίτο (38%) επιθυμεί η ΕΕ να επιστρέψει αρμοδιότητες στις εθνικές κυβερνήσεις. Η τάση αυτή είναι ιδιαίτερα έντονη στην Ελλάδα (60%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (44%). Σε αντίθεση, οι νέοι στη Γερμανία έχουν περισσότερη εμπιστοσύνη στην ΕΕ από ότι οι ερωτηθέντες άλλων χωρών: μόνο το 22% θέλει η ΕΕ να επιστρέψει περισσότερες εξουσίες στις εθνικές κυβερνήσεις.

Θετική, αλλά επιφυλακτική στάση για το μέλλον

Οι νέοι εκτιμούν με πολύ διαφορετικούς τρόπους την τρέχουσα οικονομική κατάσταση των χωρών. Ενώ συνολικά το 29% των νέων αξιολογεί την τρέχουσα οικονομική τους κατάσταση ως σχετικά καλή, το 32% την αξιολογεί ως μάλλον κακή. Οι νέοι στην Ισπανία, τη Γαλλία και την Ελλάδα είναι ιδιαίτερα αρνητικοί, ενώ η αξιολόγηση από τη Γερμανία, την Πολωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι άνω του μέσου όρου. Αλλά οι προσδοκίες των νέων για ένα καλύτερο μέλλον είναι αρκετά χαμηλές: μόλις πάνω από το ένα τέταρτο (26%) πιστεύουν ότι η γενιά τους θα επιτύχει βιοτικό επίπεδο υψηλότερο από εκείνο των γονέων τους. Πάνω από τους μισούς (52%) δεν είναι αισιόδοξοι για αυτό και προβλέπουν επιδείνωση.

Ένας στους πέντε νέους στην Ευρώπη τάσσεται υπέρ της εξόδου από την ΕΕ

Σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, η πλειοψηφία των νέων τάσσεται υπέρ της παραμονής στην ΕΕ, αλλά ένας στους πέντε (21%) επιθυμεί την αποχώρηση της χώρας του από αυτή.
Ιδιαίτερα επικριτικοί είναι οι νέοι στην Ελλάδα (31% υπέρ της εξόδου από την ΕΕ), με τους Γάλλους και Πολωνούς να κινούνται περισσότερο προς το μέσο (20% υπέρ της εξόδου από την ΕΕ). Η ΕΕ έχει αξιολογηθεί πιο θετικά στη Γερμανία και την Ισπανία: μόλις το 12% των νέων σε αυτές τις χώρες θα ψήφιζε σε δημοψήφισμα υπέρ της εξόδου από την ΕΕ.

Ευρωσκεπτικιστές και ευρωπαϊστές

Οι νέοι ευρωσκεπτικιστές δέχονται μεγαλύτερη πίεση απ’ ότι οι ευρωπαϊστές και είναι γενικά πιο απαισιόδοξοι για το μέλλον. Οι ευρωπαϊστές φαίνονται μάλλον αισιόδοξοι για το μέλλον (74%), ενώ στους υποστηρικτές της εξόδου, το ποσοστό είναι μόνο 66%.
Οι ευρωσκεπτικιστές εκτιμούν τη δική τους οικονομική κατάσταση χειρότερη από ότι οι ευρωπαϊστές, αλλά και οι πιο σκληροί ευρωσκεπτικιστές δεν είναι σε χειρότερη θέση από τους ευρωπαϊστές, όπως δείχνουν τα στοιχεία του διαθέσιμου εισοδήματός τους.
Οι ευρωσκεπτικιστές και οι ευρωπαϊστές αντιλαμβάνονται την παγκοσμιοποίηση, την ψηφιοποίηση και τα ανοιχτά σύνορα της ΕΕ ως απειλή με διαφορετικούς τρόπους: Το 53% των ευρωπαϊστών θεωρούν την παγκοσμιοποίηση ως ευκαιρία, ενώ για τους σκεπτικιστές το αντίστοιχο ποσοστό είναι 28%, ενώ όσον αφορά τα ανοικτά σύνορα, το ποσοστό είναι 63% και 34% αντίστοιχα.

Αντιδράσεις για τα συμπεράσματα της έρευνας

Κατά την παρουσίαση της μελέτης στο Βερολίνο την Πέμπτη, ο Thomas Ellerbeck, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του TUI Foundation εξέφρασε τις ανησυχίες του: «Πιστεύαμε για πολύ καιρό οτι οι κοινές αξίες είναι παράγοντας συνοχής στην ΕΕ. Η μελέτη για την ευρωπαϊκή νεολαία δείχνει ότι αυτή η φαινομενικά αυτονόητη αντίληψη δεν υφίσταται πλέον.» «Μια Ευρώπη στην οποία η Ευρωπαϊκή νεολαία αντιλαμβάνεται την κοινή αγορά, απειλεί να γίνει ανταλλάξιμη και τυχαία. Επομένως, είναι σημαντικό να συζητήσουμε τις κοινές αξίες της Ευρώπης.
Για τον σκοπό αυτό, όλοι οι κοινωνικοί φορείς είναι απαραίτητοι, όχι μόνο οι πολιτικοί.» Με το έργο του TUI Foundation, ο Thomas Ellerbeck θέλει να βοηθήσει τους νέους να ξανασκεφτούν την Ευρώπη περισσότερο : «Στο μέλλον θέλουμε ως TUI Foundation να αποτελέσουμε τον καταλύτη για έναν διάλογο στην κοινωνία σχετικά με το τι μπορεί να αντιπροσωπεύει η Ευρώπη για τη νέα γενιά. Θέλουμε να προωθήσουμε τον διάλογο αυτό στην πράξη και με συγκεκριμένα έργα.»
Ο Markus Spittler του Επιστημονικού Ερευνητικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών του Βερολίνου εξέτασε τα αποτελέσματα της μελέτης του TUI Foundation για τη νεολαία, στο πλαίσιο της γενικότερης επιστημονικής έρευνας. Βλέπει ομοιότητες με το σύνολο του πληθυσμού: «Η μελέτη της TUI δείχνει ξεκάθαρα το δίλημμα της ΕΕ. Από τη μία πλευρά, μια μεγάλη πλειοψηφία των νέων στην Ευρώπη συμφωνεί με το μέλλον της χώρας τους στην ΕΕ. Την ίδια στιγμή, όμως είναι σε μεγάλο βαθμό υπέρ της μεταβίβασης αρμοδιοτήτων από την ΕΕ προς το εθνικό επίπεδο, ενω απαιτούν πιο άμεση συμμετοχή των πολιτών στις αποφάσεις σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.» «Κατ’ αρχήν, οι νέοι υποστηρίζουν την ευρωπαϊκή ιδέα, αλλά είναι όλο και πιο καχύποπτοι όταν πρόκειται για συγκεκριμένα μέτρα και βραχυπρόθεσμα έργα. Μπορούμε να τους αποκαλέσουμε επικριτικούς Ευρωπαίους. Είναι επικριτικοί, επειδή αμφισβητούν συγκεκριμένες πολιτικές και θεσμικές ρυθμίσεις.» «Η ικανοποίησή τους με την ΕΕ είναι περιορισμένη και δεν βασίζεται σε ένα κοινό σύνολο αξιών. Κατά συνέπεια, εύθραυστη παραμένει η υποστήριξή τους για το ευρωπαϊκό εγχείρημα.»